Theo số liệu thống kê, hiện nay ở Việt Nam có khoảng 75% người cao tuổi chủ yếu ở nông thôn là nông nghiệp và có đến 72% sống với con cháu. Phần lớn họ không có tích lũy về vật chất, một tương lai không có chỗ dựa với hàng triệu người không có điểm tựa an sinh khi về già.
Thực hiện chính sách an sinh xã hội của Đảng và Nhà nước, Luật Bảo hiểm xã hội năm 2014 đã được Quốc hội Nước cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam khóa 13, kỳ họp lần thứ 8 thông qua, theo Khoản 2, Điều 3 của Luật này: Bên cạnh Bảo hiểm xã hội bắt buộc người lao động còn có thể tham gia bảo hiểm xã hội (BHXH) tự nguyện. Đây là một trong những chính sách an sinh xã hội có ý nghĩa sâu sắc đối với người lao động có thu nhập thấp và không ổn định để được hưởng lương hưu, nhằm giảm bớt khó khăn, rủi ro khi về già, đồng thời khi qua đời được hưởng chế độ mai táng phí. Là loại hình bảo hiểm mới mang tính ưu việt, đặc biệt với người lao động nông thôn, lao động tự do, bởi người tham gia được lựa chọn mức đóng, phương thức đóng phù hợp với thu nhập của mình. Đối tượng tham gia BHXH tự nguyện là công dân Việt Nam từ đủ 15 tuổi trở lên và không thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc; mức đóng hàng tháng bằng 22% mức thu nhập tháng do người tham gia BHXH tự nguyện lựa chọn, mức thu nhập thấp nhất bằng mức chuẩn hộ nghèo của khu vực nông thôn và cao nhất bằng 20 lần mức lương cơ sở tại thời điểm đóng. Phương thức đóng BHXH tự nguyện do người tham gia lựa chọn, và có nhiều phương án đóng khác nhau theo luật định như: Đóng hàng tháng, đóng 3 tháng một lần, đóng 6 tháng một lần, đóng 12 tháng một lần, đóng một lần cho nhiều năm nhưng không quá 5 năm…vv.
Về quyền lợi của người tham gia BHXH tự nguyện
- Được Nhà nước hỗ trợ một phần tiền đóng BHXH tự nguyện theo tỷ lệ % ( phần trăm ) trên mức đóng BHXH hàng tháng theo mức chuẩn hộ nghèo của khu vực nông thôn, cụ thể: 30% đối với người tham gia thuộc hộ nghèo, 25% đối với người tham gia thuộc hộ cận nghèo, 10% đối với các đối tụợng khác.
- Được hưởng chế độ lương hưu hàng tháng khi có đủ 20 năm đóng BHXH trở lên và đủ tuổi (nam 60 tuổi, nữ 55 tuổi), và được hưởng chế độ tử tuất theo quy định. Ngoài ra còn cấp thẻ bảo hiểm y tế (BHYT) miễn phí khi hưởng chế độ hưu trí; được hưởng trợ cấp BHXH một lần đối với nam đủ 60 tuổi, nữ đủ 55 tuổi nhưng chưa đủ 20 năm đóng BHXH mà không tiếp tục tham gia BHXH, người tham gia BHXH tự nguyện ra nước ngoài định cư, người đang mắc bệnh hiểm nghèo nguy hiểm đến tính mạng.
Cùng với các loại hình BHXH tự nguyện nói chung, BHYT hộ gia đình nói riêng được xem là công cụ tương trợ cộng đồng văn minh, hữu hiệu nhất để phòng ngừa và chống chọi với những rủi ro về sức khỏe, vốn là loại rủi ro thường xuyên của con người, góp phần quan trọng trong việc bảo đảm quyền con người trong lĩnh vực sức khỏe, giúp người dân mở rộng tiếp cận dịch vụ chăm sóc y tế, chống lại bệnh tật, đói nghèo, thực hiện an sinh xã hội, góp phần phát triển kinh tế quốc gia.
Với những lợi ích mang lại từ BHXH tự nguyện và BHYT hộ gia đình, mong rằng mọi người hãy tích cực tham gia BHXH tự nguyện và BHYT hộ gia đình, hãy mau chóng đến các Đại lý thu BHXH, BHYT ở UBND các xã, phường, thị trấn, Bưu điện; Trung tâm y tế huyện, các Hội, đoàn thể và cơ quan Bảo hiểm xã hội… để được tư vấn và đăng ký tham gia. Đồng thời các cấp, các ngành ở địa phương cần tích cực làm tốt công tác vận động, tuyên truyên, hướng dẫn để người dân tham gia, và đây cũng là một trong những giải pháp quan trọng trong việc thực hiện hiệu quả chính sách an sinh xã hội của Đảng và Nhà nước trong thời gian tới.
o Bảo hiểm xã hội tự nguyện – chỗ dựa vững chắc cho người lao động tự do;
o Bảo hiểm y tế – đóng góp khi lành, để giành khi ốm./.